Ævisaga Stalíns eftir rússneska fræðimanninn Edvard Radzinskij er í senn afrakstur eigin reynslu höfundar og áratuga rannsókna sem dregið hafa fram í dagsljósið ýmis áður óþekkt atriði í sögu þessa einstæða leiðtoga Sovétríkjanna.

Þar má nefna samspil Stalíns og keisarastjórnarinnar á árunum fyrir byltingu, trúarlegar tilvísanir í harðstjórn Stalíns og pólitískum hreinsunum, útrýmingu lenínistanna í uppbyggingu ríkisins, kaldrifjaðan undirbúning þriðju heimsstyrjaldarinnar og að lokum frásagnir af dularfullum dauða hins goðumlíka einræðisherra.

Í bók Radzinskijs birtist Stalín ekki einasta sem takmarkalaus harðstjóri heldur einnig sem ótrúlega fær stjórnmálamaður, sem teflir flókna skák þar sem hann einn hefur stjórn á skákborðinu. Ekki bara þegar hann á við undirsetta og hrædda samstarfsmenn heima í Sovétríkjunum, heldur einnig þegar á skákborði hans eru þjóðarleiðtogarnir Hitler, Churchill og Roosevelt. Þannig setur höfundur árás Þjóðverja á Sovétríkin í nýtt samhengi og dregur fram miskunnarlausa stjórnkænsku Sovétleiðtogans í samstarfi hans við Vesturveldin á stríðsárunum og á árunum fyrst eftir stríð.

Í meðförum Radzinskijs verða hinar endalausu bakstungur og aftökur innan Kremlarmúra ekki bara frásögn af blóðþorsta og djöfulskap, heldur einnig sannfærandi lýsing á lífi þess sem er ekkert heilagt í sókn sinni eftir alræðisvaldi, jafnt heima fyrir og á heimsvísu.

Edvard Radzinskij rithöfundur er fæddur í Moskvu 1936 og hefur ritað fjölda bóka um söguleg efni. Auk bóka um Stalín hefur hann skrifað ævisögur Raspútíns og Rússlandskeisaranna Nikulásar II. og Alexanders II. Haukur Jóhannsson þýddi.