Hér ræðir höfundur opinskátt við lesandann og veltir fyrir sér ástæðum þess að við stöndum nú í þeim sporum sem raun ber vitni. Hann er óhræddur við að segja hug sinn allan og fer engum silkihönskum um þá sem hann telur ábyrga fyrir óförunum, hvort sem það eru stjórnmálamenn, embættismenn, „útrásarvíkingar“ eða borgararnir sem gagnrýnislaust gína við hverju sem er.

Spegill þjóðar er skráning á persónulegum vangaveltum um íslenskt samfélag frá miðri síðustu öld og fram í október 2010, með áherslu á atburði og þróun síðustu ára.

Njörður P. Njarðvík er ekki einasta virt skáld og rithöfundur, þýðandi og fræðimaður, heldur nýtur hann einnig virðingar sem ábyrgur og glöggur þjóðfélagsrýnir sem tjáir sig tæpitungulaust á skiljanlegu máli þar sem húmanisminn situr í fyrirrúmi.